مبینا اعتماد- فعال سیاسی اجتماعی
پیروزی انقلاب اسلامی برکات و دستاوردهای مهمی به همراه داشته است. یکی از این دستاوردها معنادار شدن عناوین، مفاهیم و نهادهای مختلف در ساختار سیاسی کشور است.
به عنوان مثال در کنار نهادهای دیگر مثل مجلس و شوراهای شهرو روستا، نهاد انتخابات را معنادار و واقعی کرد. امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران همواره از مشارکت حداکثری و لزوم حضور مردم در انتخابات سخن گفت و میزان را رای ملت دانست. تعیین نظام سیاسی، تایید قانون اساسی، انتخاب نمایندگان مجلس و رییس جمهوری با همین راهبرد و حضور مردم در ماههای آغازین انقلاب اسلامی و با تاکید امام خمینی(ره) صورت پذیرفت. در دوران رهبری حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی هم همواره تاکید بر مشارکت حداکثری بوده و همه انتخابات در این مقطع با حضور گسترده مردم برگزار شده است
هرچند به باور برخی تحلیلگران فعلا تحولات بینالمللی و مسائل مربوط به برجام بیش از تحولات داخلی از سوی نخبگان سیاسی و افکار عمومی دنبال میشود و
بیماری کرونا بر انتخابات ریاست جمهوری تاثیر دارد چنانکه ممکن است مردم نارضایتی خود از شرایط موجود را در انتخابات نشان دهند. کرونا اقتصاد جهان را به رکود برده و رشد اقتصادی کشورها را هشت درصد کاهش می دهد و کشور ما که درشرایط تحریم است، بیشتر تحت فشار قرار می گیرد. وقتی اقتصاد تحت تاثیر کرونا قرار میگیرد، سایر حوزه ها از جمله حوزه سیاسی نیز متاثر می شود. مشکلات اقتصادی و معیشتی موجب می شود که همه توجه جامعه به سمت تامین معاش رفته و حوزه سیاسی به حاشیه برود. از سویی جلسات مذهبی و روشنگرانه هم به دلیل شیوع کرونا تعطیل شده است
مشارکت مردم در انتخابات و اداره جامعه و همچنین تعیین حکمرانان در نظام جمهوری اسلامی ایران تنها در سخنان رهبران انقلاب محصور نمانده بلکه در کنار تجربه عملی نظام جمهوری اسلامی ایران، قانون اساسی هم بر مساله حضور و نقش مردم تاکید میکند. این قانون حاکمیت را از آن مردم میداند و بر حضور مردم در اصول مختلف خود تاکید میکند. اما فضای سیاسی کشور در یکی دو دهه اخیر دستخوش تغییر و تحولاتی شده که یکی از پیامدهای این تغییر و تحولات قدرت گرفتن گروههای اقلیتی است که به دلیل فقدان پایگاه اجتماعی گسترده، همواره حامی مشارکت حداقلی مردم هستند تا با خیال آسوده نام آنها از صندوق رای خارج شود و بدون تحمل رنج همراه کردن مردم، مستاجر پاستور شوند.
فارغ از گروه بندیهای سیاسی و زد و خوردهای رسانهای، این نکته واضح است؛ گروههایی با مشارکت مردم در انتخابات مخالف هستند که میدانند کارنامه یا تفکر آنها بین مردم جایگاهی ندارد. بنابراین مشارکت مردم را به معنای شکست خود تلقی میکنند. همین تحلیل باعث شده با روشها و مسیرهای گوناگون به دنبال محدود کردن مشارکت مردم باشند.
حتی اخباری مبنی بر تلاش جناح حاکم با پرچم اعتدال و در ماهیت؛ ترکیب چپ و کارگزاران در تلاش است تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را یک سال به عقب بیاندازد.
این شایعات با کنایه حسن روحانی مبنی بر اینکه حتی اگر انتخابات در سال ۱۴۰۱ برگزار شود؛ جدی تر شد و نشان داد که عقب افتادن دولت در احیای برجام و آغاز بازی های سیاسی منبعث از آن باعث شده است تا به دنبال گزینه تعویق انتخابات و ۹ ساله کردن دوران ریاست جمهوری روحانی باشند.
در انتخابات مجلس هفتم نیز خبر از عدم برگزاری انتخابات مطرح شد که واکنش شدید رهبر انقلاب را در پی داشت و حالا بهانه تعویق انتخابات موج چهارم کرونا است که با تلاش صدا و سیما روان مردم را به بازی گرفته است. رسانه ملی با ایجاد تک صدایی کامل و کوبیدن بر موج کروناهراسی به نوعی سادیسم دست زده و آرامش جامعه را سلب کرده است.
انتخابات ریاست جمهوری به مراتب اثرگذاری و اهمیت بیشتری در افکار عمومی و تحولات کشوربه نسبت انتخابات مجلس شورای اسلامی دارد. بنابراین مشارکت کم در انتخابات ۲۸خرداد میتواند باعث تضعیف جایگاه مردمی نهاد ریاست جمهوری در کشور شود. جایگاهی که با رای مستقیم و معمولا گسترده مردم همواره به عنوان نماد جمهوریت نظام مطرح بوده است.
هویت و قدرت جمهوری اسلامی برآمده از دو پایه و مولفه جمهوریت و اسلامیت است. تضعیف هر کدام منجر به تضعیف قدرت نظام خواهد شد. جمهوری اسلامی در نتیجه انقلاب گسترده مردمی تشکیل شده است. بنابراین مردم در این نظام به عنوان یکی از مولفههای قدرت محسوب میشوند. رهبر انقلاب هم همواره مردم را از عناصر اصلی قدرت در نظام جمهوری اسلامی برشمردهاند. همین ضرورت هم باعث شد رهبر انقلاب در پیام خویش به مجلس یازدهم از نمایندگان بخواهند که تلاش کنند با عملکرد خود مشارکت مردم در انتخابات را افزایش دهند.
حالا که حضور و مشارکت مردم جزو مولفههای قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران است و تجلی این حضور هم در انتخابات ریاست جمهور نمایانتر از هر مراسم دیگری است. بر همه نخبگان و نهادها و ارکان نظام ضروری است که بسترهای مشارکت گسترده مردم را در انتخابات فراهم کرده و اگر مانعی هم در این زمینه وجود دارد برطرف سازند. چرا که نمیتوان برای خوشایند عدهای غربگرا، مردم را از حضور در صحنه سیاسی کشور حذف کرده و نظام را از بنیانهای اساسی قدرت خود محروم کرد.